การพัฒนาและยกระดับการจัดการผลิตมะเขือเทศอินทรีย์แบบมีส่วนร่วมแก่เกษตรกรรายย่อยที่มีรายได้ต่ำ ตำบลเต่างอย อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบการผลิตมะเขือเทศอินทรีย์แบบมีส่วนร่วมแก่ เกษตรกรรายย่อยที่มีรายได้ต่ำ ตำบลเต่างอย 2) ยกระดับการจัดการผลิตมะเขือเทศอินทรีย์แบบมีส่วน ร่วมแก่เกษตรกรรายย่อยที่มีรายได้ต่ำ ตำบลเต่างอย และ3) พัฒนาตลาดทางเลือกมะเขือเทศอินทรีย์แบบ มีส่วนร่วมสู่การพึ่งพาตนเองแก่เกษตรกรรายย่อยที่มีรายได้ต่ำ ตำบลเต่างอย ประชากรคือ เกษตรกรราย ย่อยผู้ปลูกมะเขือเทศที่เป็นผู้มีรายได้ต่ำ (รายได้ครัวเรือนต่ำกว่า 3,000 บาทต่อเดือน) ในเขตพื้นที่ตำบล เต่างอย กลุ่มตัวอย่าง มาจากประชากรที่สมัครใจเข้าร่วม จ่านวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบการสนทนากลุ่มย่อย แบบบันทึกภาคสนาม และแบบประเมินผลการเรียนรู้ของเกษตรกร การ วิเคราะห์ผลใช้สถิติเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาการผลิตมะเขือเทศอินทรีย์ด้วยรูปแบบเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วน ร่วมของเกษตรกรผู้มีรายได้ต่ำในตำบลเต่างอยเป็นการปรับเปลี่ยนการผลิตมะเขือเทศหลังฤดูกาลทำนา การประเมินตนเองเพื่อปรับปรุงการปฏิบัติของเกษตรกรให้สอดคล้องกับเกณฑ์ข้อกำหนด 22 ข้อตาม มาตรฐานพีจีเอส จากการที่เกษตรกรได้รับการส่งเสริมความรู้และทักษะในเรื่องมาตรฐานพีจีเอส ปุ๋ย อินทรีย์จากมูลสัตว์หมัก และการใช้เชื้อไตรโคเดอร์มาในการกำจัดโรคเหี่ยวมะเขือเทศ ทำให้เกษตรกร สามารถปฏิบัติได้สอดคล้องกับเกณฑ์ข้อกำหนดและมีเกษตรกรสนใจเข้าสู่ระบบการรับรองในระยะ ปรับเปลี่ยนปีที่ 1 จำนวน 10 คน (33.33%) การปฏิบัติตามแนวทางการยกระดับการจัดการการผลิต มะเขือเทศอินทรีย์แบบมีส่วนร่วมตามแนวคิดหลักการบริหาร POSDC จำเป็นต้องมีการทำงานร่วมกันเป็น ทีม เกษตรกรจะต้องร่วมด้วยช่วยกัน จึงจะประสบความสำเร็จ โดยมีหน่วยงานภาคีเครือข่ายทำหน้าที่ ส่งเสริมและสนับสนุนในบางเรื่องที่เกษตรกรไม่สามารถปฏิบัติได้เอง และรูปแบบตลาดทางเลือกสำหรับมะเขือเทศอินทรีย์ระยะปรับเปลี่ยนที่เหมาะสมพบว่า ควรเป็นตลาดแบบผสมผสานทั้งแบบมีหน้าร้าน (ออนไลน์) และแบบไม่มีหน้าร้าน (ออฟไลน์)