การประยุกต์เครื่องมือคุณภาพในการผลิตข้างฮางงอก กรณีศึกษากลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านน้อยจอมศรี อ.เมือง จ. สกลนคร

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประยุกต์ใช้เครื่องมือคุณภาพในการเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิตข้าวฮางงอกของกรณีศึกษาโดยทำการศึกษาข้อมูลในกระบวนการผลิตข้าว ฮางงอก ซึ่งประกอบด้วยการแช่ข้าวเปลือก การนึ่ง การตาก การสีข้าว การอบแห้งและการคัดแยกเมล็ดและบรรจุ จากการสอบถามพนักงานในกระบวนการผลิตข้าวฮางงอกของกรณีศึกษาพบว่ามีปัญหาที่ควรได้รับการปรับปรุงแก้ไขจำนวน 11 ปัญหา คณะผู้วิจัยจึงได้ประยุกต์ใช้เครื่องมือคุณภาพ QC 7 Tools ในการแก้ไขปัญหา โดยการใช้แผนภูมิพาเรโตในการเรียงลำดับความสำคัญของปัญหา ซึ่งพบว่าปัญหาการผลิตข้าวฮางงอกไม่เพียงพอต่อความต้องการของลูกค้าเป็นปัญหาที่มีความสำคัญมากที่สุดจึงนำปัญหาดังกล่าวมาวิเคราะห์ด้วยแผนภูมิแสดงเหตุและผล (ผังก้างปลา) เพื่อหาสาเหตุของปัญหา จากการวิเคราะห์พบว่ากรณีศึกษายังขาดวิธีการปฏิบัติงานของพนักงานและขาดการใช้เอกสารในการบันทึกข้อมูลต่างๆ เพื่อใช้ในการวางแผนการผลิต คณะผู้วิจัยจึงได้จัดทำคู่มือการปฏิบัติงานเพื่อกำหนดวิธีการปฏิบัติงานให้กับพนักงานและจัดทำเอกสารบันทึกข้อมูลต่างๆ ในกระบวนการผลิตเพื่อการวางแผนการผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า ในการเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการผลิตข้าวฮางงอกให้ดียิ่งขึ้น คณะผู้วิจัยได้ทำการศึกษาวิธีการปฏิบัติงานโดยใช้หลักการศึกษาการทำงาน (Work Study) ซึ่งพบว่าในการผลิตข้าวฮางงอก 1,500 กิโลกรัม มีกิจกรรมการปฏิบัติงาน 65 กิจกรรมใช้เวลาในการผลิต 7,228.6 นาที และมีระยะทางการเคลื่อนที่ของพนักงาน 1,324.15 เมตร จากนั้นคณะผู้วิจัยได้นำหลักการ ECRS มาประยุกต์ใช้ในกระบวนการผลิต โดยมีการปรับปรุงการทำงานให้ง่ายขึ้น(Simplify)ในการตากและการคัดแยกเมล็ดและบรรจุ ซึ่งพบว่าสามารถลดระยะเวลาในการนำข้าวที่ผ่านการนึ่งแล้วไปตากได้ 14.7 นาที คิดเป็น 19.97เปอร์เซ็นต์ลดระยะทางการเคลื่อนที่ของพนักงานได้ 130.5 เมตร คิดเป็น 25 เปอร์เซ็นต์และในกระบวนการคัดแยกเมล็ดและบรรจุ สามารถลดระยะเวลาการเปลี่ยนอุปกรณ์รองรับข้าวที่ผ่านการคัดแยกเมล็ดโดยเครื่องคัดแยกเมล็ดได้ 72.17นาที คิดเป็น 96.35เปอร์เซ็นต์สลดระยะทางการเคลื่อนที่ของพนักงานได้490 เมตร คิดเป็น 93.33เปอร์เซ็นต์