ชื่องานวิจัย

การเรียนรู้เพื่อการพัฒนาคุณภาพการเพาะปลูกครามและการแปรรูปเนื้อครามของเกษตรกรบ้านตอเรือและบ้านโนนเรือ ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอพรรณนานิคม จังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

โครงการวิจัยการเรียนรู้เพื่อการพัฒนาคุณภาพการเพาะปลูกครามและการแปรรูปเนื้อครามของเกษตรกรบ้านตอเรือและบ้านโนนเรือ ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอพรรณนานิคม จังหวัดสกลนคร มีวัตถุประสงค์1) เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้ในการเข้าถึงคุณค่าของครามที่มีต่อวิถีชีวิตของเกษตรกรผู้ปลูกคราม บ้านตอเรือและบ้านโนนเรือ ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอพรรณนานิคม จังหวัดสกลนคร 2) เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรได้เรียนรู้ถึงคุณภาพเนื้อครามที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้ซื้อ และ 3) เพื่อพัฒนาชุดความรู้เรื่อง การพัฒนาการเพาะปลูกครามและการแปรรูปเนื้อครามคุณภาพดีโดยการมีส่วนร่วมของเกษตรกรจากการดำเนินการวิจัยโดยใช้การวิจัยปฏิบัติการ ผลการศึกษาพบว่า วิถีครามได้ส่งทอดคุณค่าทางสังคมและวัฒนธรรมผ่านการดำเนินชีวิตที่ใช้ปัญญาเป็นตัวตั้งโดยคำนึงถึงคุณค่าทางปัจจัยสี่เป็นหลักได้แก่ คุณค่าครามในแง่เครื่องนุ่งห่ม และสมุนไพรเป็นหลัก ต่อมาครามมีคุณค่าเชิงเศรษฐกิจตามกระแสนโยบายหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์กลายเป็นสินค้าวัฒนธรรมจากการเกษตรอัตลักษณ์ท้องถิ่นที่ต้นทุนการผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้ซื้อ จากการเปลี่ยนแปลงคุณค่าครามนี้ทำให้เกษตรกรเป้าหมายต้องเรียนรู้เพิ่มเติมเพื่อปรับตัวให้สามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งต้องอาศัยทั้งความรู้ภูมิปัญญาภายในชุมชนผสานกับความรู้จากภายนอกชุมชนเพื่อเรียนรู้โดยการฝึกปฏิบัติจริงในแปลงเพาะปลูกครามทำให้ได้แนวปฏิบัติที่ดีในการปรับใช้ปัจจัยการผลิตที่ผลิตได้เองเช่น ปุ๋ยหมักมูลสัตว์และจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง เป็นต้น ส่งผลให้ต้นทุนลดลงร้อยละ 22.11 ส่วนการแปรรูปเนื้อครามให้ได้คุณภาพดีสอดคล้องกับความต้องการของผู้ซื้อทำได้ด้วยการวางแผนที่ดีในแปลงปลูกและการให้ความสำคัญกับความประณีตในกระบวนการแปรรูปทุกขั้นตอน

คำสำคัญ : การเรียนรู้ของเกษตรกร, การปลูกคราม, การแปรรูปเนื้อคราม

ชื่อหัวหน้าโครงการวิจัย : ยุพิน สมคำพี่

ชื่อผู้ร่วมวิจัย : ปิยะจินต์ ปัทมดิลก, ครองใจ โสมรักษ์, วรางรัตน์ เสนาสิงห์, จาริตา หินเธาว์, หอมหวล พิศสุวรรณ

เอกสารบทคัดย่อ