ชื่องานวิจัย

การลดต้นทุนการผลิตและการตรวจสอบคุณภาพข้าวเม่า บ้านหนองผักตบ ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณค่าทางโภชนาการเบื้องต้นของข้าวเม่า เพื่อให้กลุ่มข้าวเม่านำไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ และศึกษาระบบพลังงานแสงอาทิตย์และผลิตเครื่องคั่วข้าวเม่าไฟฟ้าเพื่อช่วยลดต้นทุนการผลิต ของชุมชนบ้านหนองผักตบ ตำบลนาหัวบ่อ อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยการดำเนินงานวิจัยมีขั้นตอน ดังนี้ การเก็บข้อมูล การตรวจสอบคุณค่าทางโภชนาการ การผลิตระบบพลังงานแสงอาทิตย์และเครื่องคั่วข้าวเม่าไฟฟ้า และการถ่ายทอดองค์ความรู้ จากผลการวิจัยพบว่าข้าวเม่าที่คั่วแบบดั้งเดิมมีคุณภาพตามเกณฑ์มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน มผช. 741/2562 โดยมีปริมาณจุลินทรีย์ทั้งหมดไม่เกิน 106 cfu/g และมีสารโภชนาการเบื้องต้น ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติในการต่อต้านอนุมูลอิสระ ส่งผลให้ชุมชนผู้ผลิตข้าวเม่ามั่นใจในคุณภาพผลิตภัณฑ์ข้าวเม่าและสร้างการยอมรับให้กับผู้บริโภค ซึ่งกระบวนการผลิตข้าวเม่าใช้ระยะเวลายาวนาน และใช้แรงงานคนจำนวนมาก จึงเกิดการพัฒนาเครื่องคั่วข้าวเม่าพลังงานแสงอาทิตย์เพื่อช่วยแก้ไขปัญหาดังกล่าว ซึ่งมีอัตราความเร็วรอบตั้งแต่ 0-200 รอบต่อนาที สามารถคั่วข้าวเม่า 6 กิโลกรัม/ชั่วโมง ประสิทธิภาพการคั่วเพิ่มขึ้นร้อยละ 29 สามารถประหยัดค่าใช้จ่ายแรงงาน 3,300 บาท/เดือน/คน และระบบผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ มีอัตราการผลิตกระแสไฟฟ้าสูงสุดเฉลี่ย 10 กิโลวัตต์ต่อเดือน หรือ สามารถประหยัดค่าใช้ไฟฟ้าในครัวเรือนโดยเฉลี่ย 700 บาทต่อเดือน ทั้งนี้กลุ่มข้าวเม่ามีความพึงพอใจและยอมรับเทคโนโลยี ในระดับมากที่สุด ในระหว่างกระบวนการวิจัยนี้ได้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้องค์ความรู้ต่าง ๆ ระหว่างกลุ่มข้าวเม่ากับกลุ่มวิจัย ทำให้กลุ่มข้าวเม่ายอมรับในคุณภาพข้าวเม่าและเครื่องคั่วข้าวเม่าพลังงานแสงอาทิตย์ที่สามารถช่วยลดระยะเวลาและจำนวนคนในระหว่างการผลิต นอกจากนี้กลุ่มข้าวเม่ายังมีความสนใจที่จะนำระบบพลังงานไฟฟ้าแสงอาทิตย์ไปประยุกต์ใช้กับงานอื่น ๆ ในชุมชนต่อไป

คำสำคัญ : ข้าวเม่า ระบบพลังงานแสงอาทิตย์ เครื่องคั่วข้าวเม่า คุณค่าทางโภชนาการ จังหวัดนครพนม

ชื่อหัวหน้าโครงการวิจัย : วัสยษฏิ์ อนันต์ปรีชากร

ชื่อผู้ร่วมวิจัย : ทรงทรัพย์ อรุณกมล, สิรินทร์ ปัญญาคม, จินดา จันดาเรือง, กฤตภาส วงค์มา, ธีรวุฒิ สำเภา

เอกสารบทคัดย่อ